Nieuws

Reactie NVSA en NVJSA op beperkte opening gerechtsgebouwen vanaf 11 mei 2020

23 apr 2020

De Raad voor de Rechtspraak heeft vandaag bekend gemaakt dat de rechtbanken en gerechtshoven vanaf 11 mei 2020 hun deuren beperkt zullen openen om strafzaken van meerder- en minderjarige verdachten inhoudelijk te gaan behandelen. In een Kamerbrief hebben de bewindslieden van Justitie en Veiligheid daar een toelichting op gegeven.

Zie hier het persbericht van de Raad voor de Rechtspraak.

Zie hier voor de brief van de bewindslieden aan de Tweede Kamer.

De Nederlandse Verenigingen van Strafrechtadvocaten en Jonge Strafrechtadvocaten (NVSA en NVJSA) nemen daar met instemming kennis van en steunen deze voorzichtig positieve ontwikkelingen. Wij blijven het proces op de voet volgen en zullen de betrokken partijen gevraagd en ongevraagd van advies blijven dienen.

De openingstijden van de gerechtsgebouwen zullen worden verruimd van 7:00 uur tot 22:00 uur. Hoewel dat eerder wel werd overwogen, zullen in het weekend geen zittingen worden gepland. Via de NOvA is er ook door ons op aangedrongen dat bij de planning vanaf 11 mei altijd met de advocaat wordt overlegd en dus niet alleen bij zittingen buiten kantoortijden. Wij hebben daarnaast begrepen dat de verruiming van de openingstijden niet tot doel heeft meer zaken af te doen, maar juist meer spreiding van de al geplande zaken te bewerkstelligen.

Verder volgt uit de Kamerbrief van de bewindslieden dat het de bedoeling is dat alle procespartijen en dus ook de (gedetineerde) verdachten fysiek in de zittingszaal aanwezig zijn bij de behandeling van hun strafzaak. Ook dit vinden wij een positieve ontwikkeling, zolang dit op een veilige manier plaats kan vinden. Overigens kunnen de procespartijen er ook voor kiezen via audiovisuele middelen aan de zitting deel te nemen, als dat technisch mogelijk is.

De praktijk zal moeten uitwijzen hoe de strafrechtspraak vanaf 11 mei wordt vormgegeven. Ondertussen vragen wij op basis van het recente persbericht van de Rechtspraak aandacht voor de volgende zorg- en bespreekpunten:  

“Fysieke aanwezigheid van procespartijen onmisbaar”

De hervatting van rechtszaken is beperkt tot zaken waarin de “fysieke aanwezigheid van procespartijen onmisbaar” is. Dat criterium zal nader moeten worden ingevuld, maar mag wat de NVSA en de NVJSA betreft niet te beperkt worden uitgelegd, anders leidt het niet tot daadwerkelijke verbetering en verruiming van de te behandelen strafzaken.

Instemming advocaat noodzakelijk

Naar mening van de NVSA en NVJSA dient bij het fysiek laten doorgaan van zaken altijd voorafgaand overleg met de advocaat plaats te vinden. Te meer als het gaat om zaken die op zittingen buiten de reguliere uren worden gepland. Van tevoren dient met de desbetreffende advocaat te worden overlegd of deze in de gelegenheid is op het voorgestelde tijdstip te verschijnen en of deze (eventueel samen met de cliënt) ook wenst te verschijnen. Buiten de reguliere tijden kunnen advocaten en cliënten immers al andere – moeilijk verplaatsbare – verplichtingen hebben. Indien het voor de advocaat niet mogelijk is om te verschijnen zal de zaak niet kunnen worden behandeld, tenzij de advocaat en de cliënt ermee akkoord zijn dat een andere advocaat de zaak waarneemt.

Veiligheid, aanwezigheidsrecht en geheimhouding

De veiligheid van alle procesdeelnemers moet gegarandeerd zijn, dus ook die van de verdachten. Daarbij mogen veiligheidsmaatregelen uiteraard niet ten koste gaan van de mogelijkheid voor de verdachten om ongestoord contact te kunnen hebben met hun advocaat (ook tijdens de zitting) en dient het aanwezigheidsrecht zo min mogelijk te worden beperkt.

Geen nieuwe zaken?

De verruiming geldt vooral voor reeds geplande zittingen bij de politierechter en de meervoudige kamer (het huidige zittingsrooster). Alleen als daarna ruimte resteert zullen met voorrang zaken worden behandeld die de afgelopen weken zijn ingetrokken of aangehouden. De NVSA en NVJSA voorzien dat het niet mogelijk zal zijn alle al geplande zittingen te laten plaatsvinden, zodat er eerder meer achterstanden zullen ontstaan dan dat er achterstanden zullen worden weggewerkt. Zodoende achten wij het van groot belang dat ondertussen wordt nagedacht hoe die zaken ook weer kunnen worden gepland, nu de problemen van een aanzienlijk deel van de sociale strafadvocatuur voortkomt uit het feit dat zij (gedeeltelijk) afhankelijk is van kortlopende zaken die nu nog niet gepland zijn.

Wij blijven daarom aandringen op een spoedige oplossing voor dit probleem en verdere verruiming van het aantal te behandelen strafzaken, mits de beperkende maatregelen ter bestrijding van het COVID19-virus en de veiligheid van alle betrokken partijen dit toelaat.

Namens de NVJSA                                 Namens de NVSA
J.J. Veldheer (voorzitter)                       J.W. Soeteman (voorzitter)
                                                              06-52666333